Chiến thuật phòng ngự catenaccio là một triết lý bóng đá về việc phòng thủ vô cùng khoa học. Lối đá này có nguồn gốc từ đội tuyển Italia và đây cũng là đội sử dụng thành công nhất phương pháp này. Sự chắc chắn trong khâu phòng ngự là điều được đề cao trong catenaccio. Và ở chuyên mục sau đây, thể thao vu88 sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn vấn đề này.
Sự ra đời của chiến thuật phòng ngự catenaccio
Ra đời vào năm 1932, khi mà huấn luyện viên Rappan sử dụng chiến thuật phòng ngự catenaccio cho đội bóng Vedette. Chiến lược gia người Áo xây dựng đội hình với sơ đồ 4-5-1, trong đó:
- Nền tảng chính là 4 trung vệ ở phần sân nhà và thực hiện nhiệm vụ kèm chặt các mũi tấn công từ đối thủ. Cách phòng thủ sẽ là 1 kèm 1, không cho đối phương cơ hội rê bóng qua hoặc dứt điểm về phía cầu môn.
- Phía bên trên chính là khối 5 tiền vệ ở khu vực trung lộ. 5 cầu thủ này sẽ thi đấu theo 1 hàng ngang, bịt kín khu vực giữa sân và làm lá chắn cho hàng hậu vệ.
- Ở cao nhất chính là 1 trung phong cắm, cầu thủ này yêu cầu phải có tốc độ và khả năng tác chiến độc lập. Luôn trong trạng thái sẵn sàng nhận bóng và đưa thật nhanh lên phía trên.
Dù nhận về rất nhiều chỉ trích khi đội bóng chỉ luôn tập trung vào việc phòng ngự. Thế nhưng việc giữ sạch lưới ở rất nhiều trận đấu đã chứng minh được sự hiệu quả của chiến thuật phòng ngự catenaccio.
Các biến thể của chiến thuật phòng ngự catenaccio
Sau sự ra đời rất thành công ở năm 1932, ngày càng có nhiều đội bóng tin tưởng vào triết lý bóng đá phòng ngự catenaccio. Tuy nhiên đã có một vài điều chỉnh nhỏ, khi giờ đây sơ đồ theo chiến thuật phòng ngự catenaccio là linh hoạt hơn:
Khối đội hình 1-3-3-3 dưới thời huấn luyện viên Rocco
Năm 1947 khi dẫn dắt đội bóng Triestina, huấn luyện viên Rocco đã tạo nên 1 biến thể mới về nghệ thuật phòng thủ catenaccio. Sơ đồ được ông sử dụng là 1-3-3-3 với điểm mới là 1 máy quét thi đấu thấp nhất đội hình. Cầu thủ này sẽ đảm nhận nhiệm vụ truy cản những ai đột nhập vào vòng cấm của đội nhà.
Nhờ việc tạo ra 1 biến thể mới về chiến thuật phòng ngự catenaccio, Rocco đã giúp Triestina về nhì tại Serie A ở mùa giải 1947. Khi chuyển sang dẫn dắt AC Milan, ông vẫn giữ nguyên vị trí trung vệ thòng và chỉ thay đổi các cầu thủ ở trên. Phương pháp này đã giúp AC Milan gặt hái được rất nhiều thành công như:
- 2 chiếc cúp Scudetto.
- 2 lần vô địch cúp C1 châu Âu.
- 3 lần vô địch Siêu Cúp Italia.
Bản nâng cấp của Helenio Herrera với lối đá phòng ngự phản công
Không giống như những vị tiền bối đi trước, Herrera đã xây dựng nên chiến thuật phòng ngự catenaccio cho riêng mình. Triết lý của ông lấy gốc là sự chắc chắn ở hàng phòng thủ, sau đó sẽ đưa bóng sang 2 hành lang biên hoặc tiền đạo cắm. Tận dụng sự tốc độ của các cầu thủ trên hàng công để chuyển trạng thái nhanh.
Đội bóng được Helenio Herrera sử dụng thành công nhất với lối đá phòng ngự chặt phản công nhanh này chính là Inter Milan. Việc bắt kịp xu thế của bóng đá Ý đã giúp ông mang về phòng truyền thống của nửa xanh thành Milan rất nhiều danh hiệu lớn như:
- 2 chiếc cúp Scudetto.
- 2 chức vô địch cúp C1 châu Âu.
- Và nhiều danh hiệu nhỏ khác.
Dưới sự dẫn dắt của ông, Inter Milan trở thành 1 tập thể không thể bị đánh bại. Và chiến thuật phòng ngự catenaccio do Herrera tạo nên cũng được đánh giá là chiến thuật hoàn hảo nhất về nghệ thuật phòng thủ. Triết lý phòng ngự chặt phản công nhất trở thành lối đá của rất nhiều đội tuyển và câu lạc bộ sau này.
Sự sụp đổ của chiến thuật phòng ngự catenaccio
Theo các chuyên gia bóng đá Vu88, đỉnh cao của catenaccio gắn liền với thời kỳ hoàng kim bóng đá Ý. Thời điểm mà các câu lạc bộ ở Serie A thống trị châu Âu và đội tuyển Ý liên tiếp vô địch các giải đấu lớn.
Tuy nhiên sau khi lối đá tổng lực của người Hà Lan ra đời thì xu hướng tập trung phòng ngự của catenaccio cũng dần thoái trào. Các đội bóng Ý đã liên tục nhận thất bại trước các câu lạc bộ của Hà Lan. Đánh dấu sự sụp đổ của chiến thuật phòng ngự catenaccio trên đấu trường quốc tế.
Cùng với đó là việc những người hâm mộ không còn muốn nhìn thấy đội bóng của mình chỉ co cụm vào phòng ngự. Sự phát triển của các kỹ thuật về phân tích trận đấu, dữ liệu cầu thủ cũng phát triển hơn. Các bức tường phòng thủ đầy kiên cố dần bị phá vỡ, khiến những đội bóng phải thay đổi lối chơi của mình.
Vị trí biểu tượng của catenaccio từ đây cũng bị xóa bỏ, các đội bóng không còn sử dụng cầu thủ libero ở đội hình. Thay vào đó là việc thể hiện các lối đá đẹp mắt, những đường tấn công mãn nhãn hoặc các tình huống phối hợp nhuần nhuyễn giữa các cầu thủ.
Lời kết
Dù đã không còn quá phổ biến trong thế giới bóng đá ngày nay. Thế nhưng mỗi khi Vu88 nhắc đến chiến thuật phòng ngự catenaccio, người ta lại nhớ đến ngay nghệ thuật phòng thủ đầy hắc ám. Nơi chứng kiến sự thống trị của bóng đá Ý và sản sinh ra những hậu vệ thép trứ danh.
Xem thêm: Bóng Đá Ngoại Hạng Anh – Giải Đấu Đỉnh Cao Làng Túc Cầu